Wat is een furunkel/steenpuist?

Een furunkel/steenpuist is een acute, etterende en pijnlijke onsteking van een haarzakje of talgklier veroorzaakt door een bepaalde bacterie; stafylokokken.

Een steenpuist kan zo hard als steen worden, vandaar de naam. Hoe vaak steenpuisten voorkomen in de bevolking is onduidelijk omdat steenpuisten vanzelf kunnen verdwijnen en niet iedereen er mee naar de dokter wil gaan. Steenpuisten kunnen op iedere leeftijd voorkomen en zowel bij mannen als vrouwen.

 

Hoe ontstaat een steenpuist?

Steenpuisten worden veroorzaakt door stafylokokken; soort huidbacterie die de huid binnendringt via de porie waar de huid uitsteekt. Ze komen dus alleen voor op behaarde delen van de huid.

 

Prognose:

Steenpuisten gaan meestal vanzelf over, je hoeft in principe geen behandeling. Als de steenpuist eenmaal rijp is verminderd de pijn. Daarna geneest de huid vanzelf. Door op de puist een warm kompres te leggen wordt het rijpingsproces en daarmee de genezing versnelt. Wanneer de puist opengebarsten is kun je die het beste desinfecteren met jodium of chloorhexidine en het afdekken met een steriel gaasje.

 

Preventie:

Steenpuisten kunnen worden voorkomen door een goede lichamelijke hygiëne, voldoende weerstand (voldoende slaap te nemen en gezond te eten) en door het vermijden van broeiplekken en wrijving, bijvoorbeeld door het dragen van luchtige, loszittende kleding. Wrijving kan bevorderen dat de bacterie de huid binnendringt.

 

Gevolgen op lichamelijk gebied:

Steenpuisten zijn besmettelijk. Als een steenpuist openbarst dan kan het pus op andere plekken terechtkomen waar nieuwe steenpuisten kunnen ontstaan. Als je een zwak afweersysteem hebt kunnen de verschijnselen erger zijn.

Meestal zijn er geen verdere complicaties bij een steenpuist, maar sommige mensen blijven steenpuisten ontwikkelen, dit heet furunculose.

Meestal genezen steenpuisten normaal. In sommige gevallen kun je er een litteken aan overhouden.

 

Gevolgen op psychisch gebied:

Bij mensen met een steenpuist ontstaat vaak schaamte. Zij durven dan ook niet naar de dokter te gaan. Verder heeft een steenpuist geen psychische gevolgen.

 

Gevolgen op sociaal gebied:

Zolang de steenpuist zich niet in zichtbaar gebied bevindt heeft een steenpuist weinig gevolgen op sociaal gebied. Zoals bij psychische gevolgen kan het wel schaamte veroorzaken.

 

Onderzoeken en behandelingen:

Soms verdwijnen steenpuisten spontaan na een periode van jeuk en lichte pijn. In veel gevallen echter barsten ze open, waarna de pus eruit loopt. Laat de steenpuist 'rijpen'. Dit 'rijpingsproces' kan worden bespoedigd door hete kompressen aan te brengen op de steenpuist. 

Een steenpuist uitknijpen is geen goed idee. Knijp de puist niet uit; dit zal de ontsteking alleen maar verergeren en de infectie kan zich hierdoor verspreiden. 

Je moet zo veel mogelijk van de steenpuist afblijven om verspreiding van de bacterie te voorkomen en de steenpuist volledig rijp te laten worden. Dek de steenpuist af met een gaasje om verdere besmetting te voorkomen en was regelmatig de handen met water en zeep. Houd het gebied rondom de steenpuist heel goed schoon met water en zeep.

Nadat de puist is opengebarsten vloeit het pus weg en verdwijnt de pijn. In dit stadium is het van belang om de wond goed schoon te houden. Breng dan op de puist en het gebied er omheen tweemaal daags povidonjoodzalf of -oplossing aan. Dek de wond daarna met een steriel gaasje af en was je handen met water en zeep.

Bij een steenpuist die in het gezicht zit (oor, neus of lip), steeds blijft terugkomen of wanneer de patiënt zich erg ziek voelt door de steenpuist, kan de arts zo nodig een antibioticakuur voorschrijven. Raadpleeg sowieso bij twijfel de huisarts. De huisarts kan indien dat nodig is en er voldoende rijping heeft plaatsgevonden, de steenpuist chirurgisch verwijderen door middel van een incisie en drainage .De huisarts kan een furunkel die steeds op dezelfde plek terugkeert, voorgoed verwijderen door excisie van de haarzak.